Według Ajurwedy ludzki organizm jest kombinacją trzech rodzajów energii, czyli tzw. dosz (Vatta, Pitta i Kapha). Każda dosza odpowiada za inne elementy i zjawiska, zachodzące zarówno w ciele, jak i umyśle. Dzisiaj dowiemy się, co to jest Pitta dosza i jak funkcjonuje konstytucja, w której odgrywa ona decydującą rolę.

Jeżeli nie wiesz jeszcze, która z dosz dominuje w Twoim ciele, wykonaj nasz bezpłatny test na konstytucję ajurwedyjską. Wynik pozwoli Ci trafnie odczytywać sygnały płynące z wewnątrz i umożliwi wybór prostych praktyk, które już w niedługim czasie przyniosą pozytywne zmiany.

Dlaczego znajomość swojej konstytucji jest tak ważna? Konstytucja wrodzona (prakriti) to optymalny i niezmienny przez całe życie układ sił pomiędzy doszami. Pod wpływem czynników środowiskowych, prakriti zostaje często zdominowana przez konstytucję nabytą (vikriti). Dosze, które powinny przewodzić w ciele, są wtedy spychane na dalszy plan. Dysonans powstały pomiędzy tym, jak jest, a tym, jak być powinno, prowadzi do chorób i obniżenia formy.

W takiej sytuacji, aby powrócić do zdrowia, należy przywrócić równowagę pomiędzy trzema energiami w ciele, nie dopuszczając do nadmiernej dominacji żadnej z nich i pielęgnując w sobie te przymioty, które należy wzmacniać.

Jeżeli wiesz już, że w Twojej konstytucji to właśnie Pitta dosza odgrywa główną rolę, z tego tekstu dowiesz się, jak ją równoważyć.

Jaka jest Pitta?

Często kojarzona z wytrwałością, według medycyny indyjskiej Pitta to dosza wody i ognia. Jaka jest Pitta? Guny (W Ajurwedzie: cechy dosz), którymi się ją opisuje to: 

• ciepło
• lekkość
• ostrość/intesywność
• lekka oleistość
• płynność
• łatwość w rozpościeraniu się
• mocny zapach

Sezonem Pitty jest lato, w którym odzwierciedlają ją wysokie temperatury i słoneczne dni.

Jakie są cechy charakterystyczne Pitty doszy?

U osób, u których dominuje Pitta dosza, obserwujemy częste występowanie konkretnych atrybutów. Pamiętaj, że rozpoznając swoją konstytucję wrodzoną, powinno się opierać na rozciągniętym w czasie obrazie ciała i umysłu.

Cechy charakterystyczne dla Pitty doszy:

• Ciało: sylwetka atletyczna i proporcjonalna / waga przeważnie stała / ostre rysy twarzy / oczy o jasnym odcieniu i wrażliwe na światło / tendencja do problemów ze wzrokiem / skóra dobrze nawilżona, z tendencją do przetłuszczania się i podrażnień / włosy mocne, z tendencją do przetłuszczania się / wrażliwość na wysoką temperaturę / ciepłe dłonie i stopy / wysoka potliwość
• Osobowość: zdolność do mocnej koncentracji / błyskotliwość / charyzma / zdolności przywódcze / pozytywne nastawienie / niezawodność / skłonność do impulsywności i lekkomyślności / wysoki poziom ambicji, dyscypliny i motywacji 
• Trawienie: dobry apetyt / skłonność do zgagi / tendencja do szybkiego spożywania posiłków / wypróżnianie regularne / stolec miękki i oleisty
• Poziom energii: wysoki 
• Wytrzymałość: wysoka
• Sen: dobry, najlepiej na twardym posłaniu pod lekkim okryciem, w całkowitej ciemności / tendencja do pobudliwości wysokiej produktywności w nocy, typ sowy

Należy pamiętać, że występowanie wyżej wymienionych cech zależy nie tylko od konstytucji wrodzonej (prakriti), ale także nabytej (vikriti). Ustalenie, które z nich są naszymi naturalnymi tendencjami, daje szansę na równoważenie ich działania i przywrócenie harmonii w całym organizmie.

Jak równoważyć Pittę?

Celem, jaki stawia przed nami Ajurweda, jest osiągnięcie i utrzymanie stanu równowagi. Nadmierne gromadzenie się jednej z dosz w organizmie może prowadzić do chorób, dlatego tak ważna jest znajomość własnej konstytucji i przeciwdziałanie problemom, zanim jeszcze się pojawią. Jak zatem równoważyć Pittę, aby nie przejęła kontroli nad ciałem i umysłem?

• Odpuść. Osoby, w których konstytucji dominuje Pitta, mają skłonności do perfekcjonizmu. Często są bardzo wymagające dla siebie i innych, co może prowadzić do napięć. Jednym z zaleceń przynoszących ukojenie doszy Pitta jest przyjęcie bardziej uległej postawy życiowej. Wszędzie, gdzie tylko jest to możliwe, w przypadku PItty warto zamienić kontrolę na odpuszczenie. Wbrew obawom, które mogą temu towarzyszyć, prawdopodobnie przyniesie to zaskakująco dobre rezultaty, uwalniając zarówno samego zainteresowanego, jak i jego otoczenie, od wielu niepotrzebnych napięć.
• Przestrzegaj rutyny. Skłonność do pracoholizmu i ‘wypalania się’ przy pracy pomoże złagodzić przestrzeganie codziennej rutyny. Stałe godziny posiłków, pobudki, pracy i, co najważniejsze, odpowiednio długi czas na relaks będą świetną podstawą do tego, aby zachować równowagę pomiędzy życiem prywatnym i pracą, oraz dłużej czerpać radość z tego, czym zajmujemy się na co dzień.
• Schładzaj ciało olejami. Nadmiar Pitty w organizmie może prowadzić do przegrzania, którego w prosty sposób można uniknąć, wprowadzając do swojego planu dnia systematyczne masaże z wykorzystaniem olejów o właściwościach chłodzących (np. nierafinowany olej kokosowy).
• Uprawiaj sporty, wymagające dobrej kondycji. Do zachowania formy niezbędne są ćwiczenia fizyczne korzystne dla danej konstytucji. W przypadku dominującej Pitty warto wykorzystać naturalną dużą wytrzymałość, jaką zapewnia ta dosza ciału i spróbować swoich sił w dyscyplinach takich jak np. bieganie na długie dystanse lub tenis, albo jednocześnie ćwiczyć i chłodzić się w wodzie, pływając.
• Wybieraj spokojne otoczenie. Przy dominującej doszy Pitta zbyt wysoka temperatura grozi nie tylko ciału, ale także umysłowi. Słuchanie spokojnej muzyki, aromaterapia i szukanie towarzystwa i sytuacji działających na nas w kojący sposób pozwolą zachować równowagę i nie dać się porwać, kiedy emocje biorą górę.
• Unikaj nadmiernej ekspozycji na słońce i używaj kremu z filtrem UV przez cały rok.

Pamiętaj, że nagłe wprowadzanie radykalnych zmian może prowadzić do frustracji. To małe kroki podejmowane systematycznie dają większą szansę na przełom. Jeżeli w Twojej konstytucji dominuje Pitta, codzienna praktyka spokojnej uważności pomoże Ci powoli zastępować stare nawyki nowymi, które zmienią Twoje życie na lepsze.

Dieta dla Pitty

Prawidłowo skomponowane posiłki skutecznie równoważą naturalne tendencje każdej z dosz. Dieta dla Pitty powinna obfitować w nisko przetworzone produkty o właściwościach chłodzących, nietłuste, a zarazem pełne składników odżywczych. Właściwe wybory żywieniowe mogą pomóc zapanować nad ogniem (agni), a także ograniczyć nadmiar płynów i tłuszczów w organizmie. 

Ważne, aby osoby o tej konstytucji pamiętały o uważności w trakcie jedzenia, Wprowadzenie nawyku spokojnego i długiego gryzienia każdego kęsa będzie doskonałym wstępem do zdrowego stylu życia.

Jakie konkretnie smaki i pokarmy są korzystne dla Pitty?

Produkty polecane dla doszy Pitta

Aby zachować równowagę, w ich przypadku warto postawić na smaki słodki, gorzki i cierpki. Przykładowe produkty, które powinny znaleźć się w menu osób z dominującą Pittą:

• pełne ziarna
• rośliny strączkowe
• zielone warzywa i korzenie
• świeże produkty mleczne
• kmin rzymski
• kurkuma
• jabłka
• żurawina

Porcje dla Pitty mają być duże, dzięki czemu agni zajmie się trawieniem, a nie niepożądanym wzrostem wewnątrz organizmu. Także temperatura jest ważna: unikanie bardzo gorących potraw pomoże uniknąć przegrzania.

W trakcie oczyszczania, osoby z dominującą Pittą mogą swobodnie stosować monodietę opartą na kitchari oraz pić świeżo wyciskane soki owocowe.

Istotne jest spożywanie posiłków o w miarę regularnych porach i w spokojnych warunkach. Głęboki oddech po zakończeniu jedzenia to zwyczaj, który pozwoli raz jeszcze powrócić do siebie i uchroni przed typowym dla tej doszy, zbyt raptownym przejściem do kolejnej aktywności.

Czego unikać?

Łagodzenie skutków nadmiernego gromadzenia się dosz to również ograniczanie tego, co może prowadzić to zbyt silnej dominacji jednej z nich. Czego unikać, aby zrównoważyć Pitte?

Pikantne produkty, takie jak chilli, imbir, czosnek czy rzodkiewka dodatkowo podsycają wewnętrzny ogień trawienny (agni), prowadząc do kumulacji Pitty doszy. Decydując się na ostre potrawy, osoby z wiodącą Pittą powinny spożywać je w niewielkich ilościach, najlepiej w towarzystwie chłodzących dodatków takich jak np. kolendra, kumin, koper czy kokos.

Mocno słone dania to kolejny element w diecie, który warto ograniczyć. Sól zatrzymuje wodę, co w przypadku tej doszy może prowadzić do jej nadmiaru w organizmie.

Pittę pobudzać mogą również kwaśne potrawy, należy sięgać po nie jak najrzadziej. Kwaśne jabłka można zastąpić słodkimi, podobnie jak winogrona. Jeżeli masz wątpliwość, czy dany produkt będzie odpowiedni dla Ciebie, po prostu spróbuj i oceń jego smak.

Unikaj jedzenia w pośpiechu, wyłącz telewizor na czas posiłku. 

Zaszkodzić Ci mogą także alkohol, nikotyna i inne używki, które bardzo szybko podnoszą poziom agni.

Zioła dla Pitty doszy

Reprezentujące Pittę doszę ogień i woda są odpowiedzialne za trawienie i przemiany metaboliczne. Kiedy poziom tej doszy niebezpiecznie wzrasta, może to prowadzić do stanów zapalnych, wysypek, występowania fal gorąca i ogólnej irytacji. Łagodne napary o właściwościach chłodzących pomogą ograniczyć nadmiar Pitty w organizmie i przywrócą spokój ciała i umysłu.

Łatwo dostępnym ziołem dla Pitty, jest mięta. Słodki smak przygotowanego z niej naparu odpręży umysł, a jej chłodzące i regulujące procesy trawienne właściwości złagodzą dolegliwości żołądkowe. Mięta to roślina niezwykle prosta w uprawie, dlatego zachęcamy do wprowadzenia jej zarówno do doniczek na kuchennych parapetach, jak i do ogrodów, gdzie często szybko się rozrasta.

Kolejna ziołowa propozycja będzie słodka i cierpka, czyli doskonale równoważąca Pittę. To kolendra, która pomaga w chłodzeniu rozgrzanego ciała i oczyszcza układ trawienny. Jest często stosowana w indyjskiej kuchni i świetnie pasuje na przykład do popularnego kitchari [link do przepisu]

Naturalne tendencje Pitty łagodzi również korzeń Shatavari (szparaga indyjskiego). Jego właściwości chłodzące (Sita) mogą nie tylko unormować temperaturę ciała, ale także zmniejszyć krwawienia, w tym miesiączkowe, jeśli są bardzo obfite. Shatavari będzie doskonałym wyborem dla kobiet przechodzących menopauzę, pozytywnie wpływając na pamięć i układ hormonalny oraz łagodząc skutki uderzeń gorąca.

Podsumowanie

Pełna przeciwieństw Pitta dosza to połączenie żywiołów ognia i wody. Namiętne i pełne pasji Pitty potrafią swoim entuzjazm porywać tłumy, jednak kiedy zapominają o sobie i przestają się o siebie troszczyć, to one same często dają się porwać emocjom. Systematyczne chłodzenie organizmu ziołami i odpowiednimi produktami spożywczymi, kojące rytuały i wystarczająca ilość snu są receptą na to, aby Pitty mogły rozwinąć w pełni swój potencjał, stając się czarującą inspiracją i solidnym oparciem dla tych, którzy ich otaczają.

Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej o swojej konstytucji i zrozumieć, jakie dokładnie elementy prowadzą do zaburzeń równowagi w Twoim życiu, zapraszamy na indywidualne konsultacje online. Podczas spotkania przyjrzymy się Twojej diecie i nawykom, aby określić, jakie zmiany w życiu mogą przynieść korzyści w Twoim przypadku. Wspólnie opracujemy plan, dzięki któremu małymi krokami dojdziesz do celu, jakim jest zdrowie i dobre samopoczucie na co dzień.