Kiedy liście na drzewach zmieniają barwy, a temperatury gwałtownie spadają to znak, że lato jest już za nami i zbliża się pora przejścia i przemiany. Jesień według Ajurwedy to czas wiatru, suchości, chłodu, delikatności i lekkości. Podobną charakterystykę ma dosza Vata, dlatego to właśnie jesienny czas uznaje się za okres jej panowania w przyrodzie i to właśnie ją należy teraz równoważyć, aby dobrze się czuć i pozostawać w dobrej formie w najbliższych miesiącach.

Jesień według ajurwedy

W naukach Ajurwedy sezonowa rutyna odgrywa znaczącą rolę. Zanurzeni w swoim otoczeniu jesteśmy bezustannie wystawieni na działanie panującej temperatury, wilgotności czy dostępności określonych produktów, a tych czynników jest więcej. Według Ajurwedy powinniśmy dostosowywać metody dbania o siebie do warunków za oknem, zawsze dążąc do zachowania równowagi pomiędzy rolami, jakie dosze odgrywają w naszych ciałach. 

Oczywiście, aby osiągnąć ten cel, należy najpierw poznać swoją własną konstytucję wrodzoną (prakriti) i nabytą (vikriti). Sprawdź, jaka jest Twoja konstytucja, wykonując nasz darmowy test i dowiedz się, jak przywrócić równowagę w ciele i umyśle metodami, które będą dla Ciebie najbardziej odpowiednie. Wiedza o tym, czy jesteś Kaphą, Pittą czy Vattą i jakie zabórzenia równowagi występują w Twoim organizmie pozwolą Ci określić, czego potrzebujesz najbardziej.

Co jeść jesienią?

Kiedy robi się chłodniej, ciało daje nam sygnały, że potrzebuje zmian. Dlatego ważne jest odpowiednie przygotowanie organizmu na jesień. Zamiast na orzeźwiające owoce, mamy ochotę na rozgrzewające zupy, a chłodne napoje często zastępujemy herbatą. Warto podążać na za naturalną intuicją korzystając z tego, że organizm sam podpowiada nam, co jeść jesienią.

Według Ajurwedy to właśnie wrzesień i październik są najlepszymi miesiącami na przeprowadzenie jesiennego detoksu. Warto go wykonać, aby przygotować ciało na trudniejszy czas z ograniczoną ilością światła słonecznego i ciepła. Oczyszczony organizm lepiej przyswaja składniki odżywcze z pożywienia, a co za tym idzie, dłużej pozostaje zdrowy. Dobrym początkiem do detoksu będzie ajurwedyjska głodówka lub monodieta, dające ciału czas na odpoczynek i wyciszające układ trawienny. 

Po detoksie definitywnie kończącym letnie szaleństwa nadchodzi pora na treściwe, rozgrzewające jedzenie. Gęste, oleiste pokarmy bogate w białko i tłuszcz, doprawione aromatycznymi przyprawami i serwowane na gorąco dania pomogą utrzymać odpowiednią ciepłotę ciała, jednocześnie równoważąc wietrzną Vatę zza okna i przyczyniając się do zachowania odpowiedniej wilgotności tkanek.

Ogólne wskazówki żywieniowe na jesień według Ajurwedy:

• Korzystaj z czasu na pokarmy o słodkim i kwaśnym smaku (nie mylić ze słodyczami!), najlepiej o gęstej konsystencji i z dużym dodatkiem masła ghee.
• Wybieraj ciepłe śniadania, takie jak owsianka czy kleik ryżowy.
• Twój obiad powinien zawierać gotowane na parze warzywa, pełne ziarna i strączki.
• Doskonałym wyborem będą gęste zupy i gulasze.
• Jeżeli lubisz mięso i jaja, to właśnie teraz jest najlepszy czas na ich spożywanie.
• Jesienią w jadłospisie dobrze mieć także produkty mleczne i orzechy.

Pokarmy na chłodne dni

Co konkretnie jeść, aby pomóc sobie przetrwać jesienną słotę? Najlepsze pokarmy na chłodne dni różnią się od tych, które spożywamy latem, jednak łączy je sezonowość, która jest jednym z podstawowych założeń ajurwedyjskiej diety. Co konkretnie wybierać?

1. Owoce: jabłka (najlepiej pieczone!), banany, figi, daktyle, grapefruity, śliwki
2. Warzywa: buraki, marchew, papryka chilli, czosnek, cebula, dynia, bataty
3. Ziarna: ryż basmati, ryż brązowy, amarantus, quinoa
4. Strączki: fasola zwyczajna, fasola mung, soczewica
5. Produkty mleczne: masło, ghee, ser, śmietana, kefir, mleko (ciepłe!), jogurt
6. Mięso i produkty odzwierzęce (jeżeli nie jesteś na diecie wegetariańskiej lub wegańskiej): wołowina, jaja, kaczka, kurczak, ryby
7. Oleje: migdałowy, ghee, oliwa z oliwek, olej sezamowy
8. Słodziki: miód, cukier trzcinowy, syrop ryżowy, melasa
9. Przyprawy: pieprz, anyż, asafetyda (hing), liść laurowy, kardamon, cynamon, goździk, kumin, czosnek, nasiona musztardowca, gałka muszkatołowa, oregano, papryka, pietruszka, rozmaryn, szafran, kurkuma

Wyżej wymienione produkty pozwalają na skomponowanie zbilansowanej, rozgrzewającej diety, która pomoże Ci zachować zdrowie i witalność nawet wtedy, kiedy warunki zewnętrzne nie sprzyjają dobremu samopoczuciu. Pamiętaj, aby łączyć je w różnych kombinacjach i spożywać jak najbardziej różnorodne posiłki.

Jak dbać o ciało jesienią według ajurwedy

Gnana wiatrem, lekka Vata potrzebuje mocnego uziemienia. Warto więc zadbać o codzienne rytuały powtarzane każdego dnia o mniej więcej tej samej porze (pobudka, posiłki, ćwiczenia itd). W tym trudnym czasie rutyna pomoże Ci osiągnąć spokój wewnętrzny. Jak zatem dbać o ciało jesienią, aby czuć się dobrze?

• Poranna pobudka. Ajurweda radzi, aby dobrze wykorzystać wczesną porę jako najbardziej spokojny czas w ciągu całego dnia. Delikatna praktyka jogi, kubek gorącej wody i refleksja nad tu i teraz spokojnie nastroją Cię na dalszą część dnia.
• Codzienne masaże. Olej sezamowy doskonale nadaje się do ciała, a odpowiednio przeprowadzony masaż ukoi układ nerwowy i zrelaksuje całe ciało (i umysł!). Delikatnie masuj głowę, uszy, szyję ręce, tłów, nogi i stopy,, a po tym zabiegu weź ciepłą kąpiel, która pomoże w zachowaniu odpowiedniej ciepłoty i wilgotności.
• Praktykuj jogę i medytuj. Nawet 10-15 minut dziennie zrobi wielką różnicę!
• Wdychaj rozgrzewające olejki. Geranium, wetyweria czy zapachy cytrusowe to najlepszy wybór o tej porze roku.
• Odpowiedni strój. Ubieraj się na cebulkę, dbając o to, aby się nie wychłodzić. Szczególną opieką otocz uszy i głowę jako partie ciała najbardziej wrażliwe na zimno.

Powyższe wskazówki znajdą swoje zastosowanie dla każdego z nas, jeśli jednak chcesz stworzyć dla siebie bardziej szczegółowy plan działania zgodnie z Ajurwedą, umów się na indywidualne spotanie teraputyczne. Pomożemy Ci ustalić Twoją konstytucję i wprowadzić zwyczaje, które zaowocują szybką poprawą samopoczucia.